कवी आणि कविता kavi aani kavita (rajendra ugale)

"विजयकुमार मिठे" यांच्या कवितेचे रसग्रहण केले आहे,"राजेंद्र उगले" यांनी.....

     कवी "विजयकुमार मिठे" यांच्या सोबत "राजेंद्र उगले"
  ------------------------------------------------------------------

...कवी कविता लिहितो म्हणजे नेमकं काय करतो ? मला वाटतं तो त्याच्या अनुभवांना निरिक्षणाची जोड देवून शब्द प्रसवतो. त्याला येणारा अनुभव तर्कावर घासून घेतो आणि हे असं का ? ते तसंच का ? या प्रश्नांचा धांडोळा घेत घेत तो शब्दांची सोबत घेऊन भावनांचा विस्तार करतो... हे असं विस्तारलेपण कागदावर पेरत जातं मनातलं साचलेपण , हुंकार , हुंदके, गुदमरणं , ओशाळणं, पेटणं, विझणं , हसणं , रडणं, तडफडणं , ललकारणं , भिडणं, पडणं ... असं कितीतरी बियाणं ! ही पेर करताना त्याला खात्री असतेच ते उगवण्याची आणि ते उगवतंही ! अर्थात तुमचं बियाणं किती कसदार आहे यावरच पुढचा सारा बहार अवलंबून असतोच. बऱ्याचदा असंही घडतं आपल्या शेजारचं पीक आपल्याला अधिक जोमानं फोफावताना दिसतं . आपण विचार करतो हे कसं ? पण त्याच्या अनुभव विश्वाशी आपण म्हणावं इतकं तादात्म्य पावत नाही. जेव्हा हे तादात्म्य साधलं जातं तेव्हा येणारं पीक हे कसदार येतं... पाहणाऱ्याचे डोळे दिपावतं ..! त्या पिकावरुन पाखरं घिरट्या घालतात... दोन चार दाणे आवडीनं चघळतात , काही आपल्या सोबत घेऊन जातात पुढच्या प्रवासासाठी ! मला वाटतं हे सोबत नेलेले दाणे हे चिरकाल, चिरंतन असतात. तसं काहीतरी आपल्याला उगवता आलं पाहिजे ही प्रत्येकाची इच्छा असते.

         आपलं जगणं आणि आपला परिसर , आपल्या परिसरात घडणारं स्थित्यंतर व त्याचा आपल्या जडणघडणीवर होणारा परिणाम हे कवितेत डोकावतं. तुम्ही ग्रामीण भागात वावरणारे असाल तर तिथली दुःखंच काय पण त्या दुःखाचं मूळही तुम्हाला माहीत असतं. त्या दुःखाशी दोन हात करणंही तुम्हाला माहीत असतं पण तुम्ही अतताई होत नाहीत, अगतिक होत नाहीत. तुमची संवेदना जागी असते त्यामुळे तुम्ही त्या त्या घटनेशी संयत भूमिका घेतात. तुमचं दुःख वरवरचं नसतं., तुमची  सहानुभूती वरपांगी नसते. त्यामुळे तुम्ही त्या विषयाशी एकरुप होतात आणि विषयाचा आशयच जर तुम्ही असाल तर मग व्यक्त होणं हे बेगडी कसं असेल ? जे असतं ते अस्सल आणि जसंच्या तसं असतं... आपलं आरशातलं रुप सुद्धा अभासी असतं एकवेळ पण हे विषयाचं आशय होणं त्याहूनही नितळ आणि स्वच्छ असतं ... ही नितळता आणि स्वच्छता मग तुमच्या हातून कागदावर पाझरते आणि मग लोक म्हणतात याला म्हणतात कविता..! काय जबरदस्त लिहिलंय ! किंवा ती कविता नावं बदलून म्हणा किंवा ज्याने लिहिले त्याला लाख सलाम असं म्हणत फिरत असते सोशल मिडियावर ..! कारण कोणीच त्या कवितेचा विचार नाकारु शकत नाही , तिचं कविता असणं नाकारत नाही. मला वाटतं हा कविचा विजय असतो... त्याच्या साधनेचं किंवा अभ्यासाचं म्हणू हवंतर पण ते फळ असतं. 

      प्रसिद्ध कवी आणि कादवा शिवार या मासिकाचे ( खरंतर हे मासिक नसून ही एक चळवळ आहे - एका सारस्वतानं दुसऱ्यांना प्रवाहात सामावून घेण्याची ) संपादक विजयकुमार मिठे हे बालपणापासून ग्रामीण भागाशी नाळ जोडून आहेत. ते जे काही लिहितात त्यात खेडं , खेड्यातली वेदना, तिथला ग्रामीणपण,  अस्सलता , जाणवते किंबहुना ते चित्र आपल्या समोर जसंच्या तसं उभं राहतं. मग आपल्या ओठावर कधी असू तर कधी हसू कोसळतं. आपण त्या साहित्यकृतीकडे डोळसपणे पाहतो. त्यात आपलेपण जाणवतं. त्यांची 'झोळी ' ही कविता जर उदाहरण म्हणून घेतली तर ते स्पष्ट दिसतं . 

झोळी बांधून पाठीला 

डोक्यावर घेई विटा 

जड ओझे पेलताना 

घामाघूम झाली विठा ... 

यातले शब्द खूप साधे वाटतात पण ते थेट काळजात भिडतात. साधेपण नेहमीच आकर्षक आणि भिडणारं असतं. विठाबाई लेकराला पाठीशी बांधून उन्हातान्हात तुमच्या बंगल्याच्या बांधकामावर राबते. तिचं राबणं हे आजच्या भूकेशी झगडणं असलं तरी त्यात उद्याचं तिचं भविष्य तिला स्पष्ट दिसतं. तिच्या जगण्यात कमालीचा आशावाद आहे. तिचं पाठीवरचं बाळ आज जरी झोपलेलं असलं तरी तेच उद्याला आनंदाची बरसात करणार आहे. म्हणून तर ती कामाच्या व्यस्ततेतही त्याला बाजूला सारत नाही. ती त्याचा कसोशिने सांभाळ करतेय. आज जरी ती टिचभर पोटासाठी आख्ख आयुष्य जाळत असली तरी तिला उद्याच्या सुखाची स्वप्न आहेत. ती स्वप्न झोपलेल्या बाळालाही स्पष्ट दिसत असल्याने बाळ गालातल्या गालात हसताना दिसतंय.  

      कवितेत केवळ भर्जरी शब्द वापरले तरच ती कविता ग्लोबल होते किंवा तिच कविता लोकांना जवळची वाटते हे मिठे यांनी खूप साधे शब्द वापरुन खोडून काढलं आहे. ही कविता काळीज असणाऱ्या माणसांना हेलावल्या शिवाय रहात नाही. हो संपूर्ण कविता मुद्दाम इथे खास आपल्यासाठी ... 

*झोळी* 

-----------

 झोळी बांधून पाठीला

डोक्यावर घेई विटा

जडओझे पेलतांना

घामाघूम झाली विठा/1

तिच्या कष्टावर उभे

रो-हाऊस ,बंगले

टीचभर पोटासाठी

तिने आयुष्य जाळले/2

ठेवी विटावर विट

जीव होई वरखाली 

सांभाळते कसोशीने

पाठी हलणारी झोळी/3

बाळ झोळीमधे तिचे

जरी झोपले निवांत

तेच करील उधाला

आनंदाची बरसात/4

हीच धरुनीया आस

माय राबते उन्हात 

स्वप्न  सुखाचे पहात

बाळ हसते गालात/5

                                                     --विजयकुमार मिठे

                                                      मो.9881670204

                                                   --राजेंद्र उगले नाशिक 

                                                      मो ९९२२९९४२४३  -----------------------------------------------------  ....सावधान...

सदर ब्लॉग वरील साहित्यात फेरफार करणे, कॉपी पेस्ट करून स्वतः च्या नावाने साहित्य पोस्ट करणे हा सायबर क्राईम कायद्याअंतर्गत गुन्हा आहे. ब्लॉगवरील साहित्याचा अनुवाद करणे, त्याचा व्यावसायिक वापर करणे ,नाट्यीकरण करणे अथवा कोणत्याही कारणास्तव आपणास हे साहित्य वापरावयाचे असल्यास लेखकाची रीतसर परवानगी घेणे गरजेचे आहे.

                                          संचालक - कादवा शिवार
                                           प्रतीक विजयकुमार मिठे
                                          #Team Kadva shivar
                                             मो-9145099071